Top oder Flop

Tak jest i tym razem. W Top oder Flop gracze zagrywają tzw. karty wpływu albo przy plakatach filmów, albo przed sobą. Zagrywając karty obok plakatów decydują jednocześnie, czy podnoszą notowania tytułu (kładąc kartę po stronie Top), czy przyczyniają się do jego porażki na rynku (kładąc kartę po stronie Flop). Zagranie karty do własnego obszaru gracza oznacza zwiększenie lub zmniejszenie udziału w inwestycjach na dany film. O ile karty przy plakatach wykładane są odkryte i wszyscy mogą ocenić wartość rynkową danego obrazu, o tyle przed graczem odkryta leży tylko połowa pierwszej karty w każdym wyłożonym rzędzie. Wskazuje ona jakiego filmu dotyczą zakryte karty wykładane na nią w trakcie gry .

Ten podstawowy mechanizm obudował Schlegel o kilkoma dodatkowymi elementami, znacznie wzbogacającymi głębię rozgrywki.

Większość kart dotyczy dwóch filmów na raz i ma w ten sposób jakby dwie funkcje. Gracz może zatem sam zdecydować przy którym filmie je wyłoży. Zmniejsza to znacznie czynnik losowy i daje spore możliwości kombinowania i podejmowania decyzji w sposób elastyczny.

Podwójne funkcje mają także karty specjalne – te także można zagrywać na obszar plakatów i do kart wyłożonych przed graczem. Przykładowo można dzięki karcie specjalnej przełożyć kartę wpływu ze strony Top na stronę Flop plakatu danego filmu. Jeżeli przekładamy kartę dotyczącą dwóch filmów, mamy jeszcze zwykle wybór, przy którym z nich ją dołożyć. Karty specjalne wprowadzają do gry mniej lub bardziej spektakularne i od razu zauważalne zwroty akcji. I to pierwsza ich funkcja. Drugie zadanie kart specjalnych polega na daniu graczowi możliwości zwiększenia udziału w sukcesie danego filmu lub zmniejszenia strat, gdy widać już, że film okaże się klapą. Gracz musi wtedy co prawda poświęcić szansę bezpośredniej modyfikacji wartości filmów za pomocą zasady działającej na obszar plakatów, może za to jednak dołożyć do danego filmu w swoim własnym polu gry całkiem spore modyfikatory, zależnie od karty i swoich potrzeb: -3 albo +3.

Ilustracja z instrukcji: Przykłady wykorzystania kart specjalnych:
Bettina osłabiła notowania westernu i wzmacniła pozycję „Arabskich przygód”.
Stephan nie tylko wzmocnił pozycję „Kolacji Drakuli”, zyskał też kartę,
którą może dołożyć do swojego obszaru gry.

Żeby było jeszcze ciekawiej w grze występują żetony „Stop” i „Podwojenie”. Zagrywa się je zamiast karty na obszar plakatów, po dowolnej stronie danego tytułu. Pierwszy z nich uniemożliwia dalsze dokładanie kart po tej stronie danego plakatu, gdzie został położony. Drugi podwaja wartość kart po odpowiedniej stronie plakatu.

I to jeszcze nie wszystko. Bardzo sprytnie zmusza Top oder Flop graczy do czynnej interakcji i w pływania na pozycję filmów. Autorowi udało się zapobiec częstej w grach tego typu sytuacji, w której każdy układałby karty sam sobie, zbierając punkty i niewiele troszcząc się o zależności w centrum stołu, czyli w obszarze plakatów. Reguły promują wręcz dokładanie kart raczej przy plakatach poszczególnych filmów. Po pierwsze, gracz, który wyłożył kartę przed sobą, nie dobiera nowej ze stosu. Po drugie, jeśli po którejś ze stron jakiegoś plakatu leżą już 3 karty wpływu, gracz może zagrać tam kartę o wyższej wartości niż najniższa leżąca tam karta. Podmienioną kartę dokłada wtedy za darmo do kart przy odpowiednim filmie w swoim obszarze gry.

Oszczędne gospodarowanie zasobem kart na ręce potrafi wyraźnie zwiększyć szansę gracza na wygraną. Na koniec gry bowiem, czyli w momencie, gdy nie można już dołożyć karty do żadnego z plakatów filmowych, gracz dostaje po punkcie za każdą kartę, która została mu na ręce. Niewykorzystane żetony „Podwojenie” i „Stop” też przynoszą po 1 punkcie. Następnie punktuje się graczy za udział w produkcjach filmowych. Od wartości kart po stronie Top każdego filmu odejmuje się wartości kart po stronie Flop. Zależnie od tego, czy film odniósł sukces na rynku czy doznał porażki, ten z graczy, który w swoim obszarze gry zainwestował najwięcej w dany film, otrzymuje odpowiednio punkty dodatnie lub ujemne. Następny w kolejności gracz dostaje połowę tych punktów. Wygrywa tradycyjnie gracz z największą ilością punktów po rozliczeniu wszystkich pięciu filmów.

Top oder Flop to gra bardzo wyważona, a przy tym elegancka i klarowna w swoich zasadach. Dowodem na to jest chociażby fakt, że nie ma tutaj żadnych osobnych zasad dla dwóch graczy, jak to często bywa w mechanice opartej na kartach. Czy siądziemy do Top oder Flop w 2 czy w 5 osób, zawsze wykorzystujemy pełnię możliwości oferowanych nam przez grę. Co nie oznacza, że ilość osób nie ma wpływu na charakter rozgrywki. Przy dwóch osobach Top oder Flop pokazuje swój typowo logiczny rys. Mimo losowego komponentu obecnego w tej karcianej grze, każdy z graczy ma w zasadzie takie same szanse na zwycięstwo – musi tylko rozsądnie wykorzystać posiadane na ręce karty wpływu i karty specjalne, żetony, sytuację na stole oraz element blefu. Od 3 osób – i im więcej mamy graczy, tym znaczniej – bezpośredni wpływ gracza na sytuację na stole się widocznie zmniejsza. Trudniej zaplanować sobie konkretną strategię, co zmusza grających do bardziej taktycznego podejścia do rozgrywki. Mamy za to więcej interakcji na planszy. Gra nabiera tempa, staje się bardziej emocjonująca i zaskakująca. Możliwe są chwilowe sojusze poszczególnych graczy, których jednak ostatecznego wyniku nie można być nigdy pewnym. Dużą rolę wciąż odgrywają tutaj zakryte karty wykładane w obszarze graczy – mogą one znacząco zmylić przeciwnika, skłonić go do zainwestowania w dany tytuł, podczas gdy blefujący w istocie obniża swój udział w promowaniu tej produkcji, zamierzając doprowadzić do jej porażki, dokładając na przykład żeton podwojenia na karty po stronie Flop danego filmu.

Flop oder Flop w samej swojej mechanice doskonale odzwierciedla styl Martina Schlegela. Schlegel pisze gry oparte o solidny, abstrakcyjny i silnie geometrycznie naznaczony koncept. Równowaga i symetria są podstawą jego produkcji. Podobną sytuację mamy w Top oder Flop. Gra odbywa się wokół osi plakatów leżących rzędem na stole. Istotą gry jest igranie z bilansem sukcesów i porażek jakie odnoszą poszczególne produkcje. Gracze próbują się zaaranżować w sytuacji zmieniających się opinii o filmach. To właśnie czyni grę emocjonującą i ciekawą. Do tego spójne i przejrzyste zasady dają tytuł wymagający, ale nie wyczerpujący. Z czasem gry około 30 minut i szybkim tempem rozgrywki jest Top oder Flop idealną propozycją dla mniej cierpliwych, a energicznych graczy.

fot. Andreas Resch

Jeżeli coś mi się w tej grze może nie podobać, to momentami wyczuwalna sztuczność tematu. Gdybym nie wiedział, że to gra Schlegela, zastanawiałbym się, czy autorem Top oder Flop nie jest Reiner Knizia. Temat nie jest tu co prawda wciśnięty tak wyraźnie na siłę, jak w niektórych produkcjach dobrego doktora, ale jednak kilka szczegółów świata gry odstaje od reszty i można by je sfabularyzować staranniej. Czy przeszkadza to w zabawie? Raczej nie. Tak jak względnie odpychająca grafika nie przeszkadza w czerpaniu radości z grania w ten tytuł. Choć na pewno ta właśnie nieuroda Top oder Flop miała duży wpływ na niewielką popularność gry w Niemczech. Szkoda, bo i wydanie naprawdę porządne i sama gra warta poznania.

O ile Top oder Flop będzie w przyszłości wreszcie dostępny w Polsce, chętnie i bez wątpliwości będę ją polecał jako ciekawą dynamiczną grę z ambicjami do kategorii lekkiej gry optymalizacyjnej.

ocena ogólna: 7/10